علیرضا رضایی: بین نقاشی‌ها و مجسمه‌های محصص چه ارتباطی وجود دارد؟ به نظر می‌رسد هرچه محصص جلوتر آمده از روح نمایشی نقاشی‌هایش کاسته و خصلت کالبدی مجسمه‌هایش را تشدید کرده است. محصص با حذف تاثیرات فی‌البداهه‌ی لکه‌رنگ و شره، ساختی حساب‌شده را در حدود مرزی فیگورهایش پی می‌گیرد؛ طرح اولیه را چنان می‌کشد که انگار حجمی را می‌تراشد و رنگ احجام توپرش را به خاکستری سوق می‌دهد. در مصاحبه‌ای ترجیح می‌دهد خودش را مجسمه ساز و صنعتگر بداند و حتا با توجه به تداعی‌های نام هنرمند در نزد مردم یا به قول خودش «آن‌چه که امروز شده» می‌گوید از کلمه‌ی هنرمند خوش‌اش نمی‌آید. از سوی دیگر نقاشی‌هایش شباهتی عمیق‌تر هم با مجسمه‌ها دارند و آن این‌که پس‌زمینه‌ی اثارش کمتر رابطه‌ای ارگانیک با فیگور پیش‌زمینه دارد. پس‌زمینه‌هایش بیش از هر چیز جایگاه ثابت استقرار فیگور است و همچون پایه‌ی یک مجسمه عمل می‌کنند. گمان من این است که اولویت دادن او به مجسمه و صنعت‌گری کلید مهمی در دریافت مفاهیم اساسی متجلی در هنرش است. گرایش‌های مدرن قادرند شیفتگی خلاقی نسبت به سنت‌های تصویری محلی داشته باشند و حتا در لوای کالبدی نو، روح سنت را امتداد بخشند. در این صورت، گرایش نو در راستای تفهیم‌شدن‌اش نزد مخاطب، خود را در التزام زبان سنت تعریف می‌کند. محصص چیز دیگری است، چرا که در فرم و محتوا ساز مخالف می‌زند. می‌توان دید که چه‌گونه به مجسمه که در تاریخ تجسمی ایران منکوب شده باز‌می‌گردد و چندان هم در بند نماد‌پردازی و معنا نیست بلکه در احجام صلب و سنگین‌اش با بداهت ماده روبرو می‌شویم. از سویی بدن نقش مثالین‌اش را از کف داده و از پیش‌زمینه‌ی ثابت جهان‌بینی‌اش که در وسعت طبیعت جلوه می‌کرد جدا افتاده است. در قدم بعدی، «بدن» نظم ارگانیسم را که در بازنمایی رئالیستی اهمیت دارد از دست می‌دهد و ایده‌ی نظم و کارکرد جای خود را به نیروی کور حیات و حدود کالبدی عضله‌های سترگ می‌بخشد. مثلاً فیگور فاقد چشم است اما نابینا نیست؛ دارای دهان است اما تکلم نمی‌کند. به نظر می‌رسد با خالی شدن از خودآگاهی، غریزه و اکت‌ها برجسته شده و ماده‌ی صلب بدن با نیروی غریزه برانگیخته شده است؛ به همین صورت در تحول حرکتی ماده، فیگوری تمیزناپذیر بین انسان و حیوان خلق شده است که در غریزه و کنش‌های کالبدی مشترک‌اند که نقاش نمونه‌ی ایده‌آل‌اش را در شمایل مینوتور یافته است. در واقع، آثار او در همان حین که انسان را به «تن» و زمین پایین می‌کشد ( که نه به معنای تنزل است و نه هبوط) زیبایی جلوه‌های نمایشی را نیز از نقاشی سلب می‌کند. استدلال من این است که فیگورها و نقاشی‌ها هر دو رنگی عسرت‌زده دارند اما این الزاماً نشان یک تباهی آخرالزمانی نیست؛ آن‌ها چهره‌شان را از دست داده‌اند اما «ماده‌ی هوشیار» تن‌شان به غایت زنده است.

فهرست مطالب پرونده‌ی بهمن محصص

• آثار

» نقاشی‌ها

لینک نویسنده موضوع
۳۹۹ کاترین ناهیدی فیگور بانداژ شده
۴۰۰ پیمان گرامی مینوتور و کودکان
۴۰۱ توکا ملکی نمای پنجره
۴۰۱ توکا ملکی مینوتور نشسته
۴۰۲ سپهر خلیلی مرد نشسته
۴۰۴ باوند بهپور طبیعت بی‌جان
۴۰۶ ایمان افسریان طبیعت بی‌جان
۴۱۰ هدا اربابی فیگور
۴۱۶ مرجان تاج‌الدینی فی‌فی از خوشحالی فریاد می‌کشد
۴۲۰ باوند بهپور کشتی
۴۲۲ بهمن کیارستمی کلاغ
۴۲۴ مرجان تاج‌الدینی سقوط ایکاروس
۴۲۵ علی گلستانه فیگور
۴۳۱ ژینوس تقی‌زاده مرد نشسته
۴۳۴ علیرضا رضایی مینوتور
۴۳۵ سپهر خلیلی مینوتور نشسته
۴۳۶ زرتشت رحیمی عقاب کور
۴۳۸ باوند بهپور طبیعت بی‌جان
۴۴۰ زروان روحبخشان مینوتور
۴۶۷ باوند بهپور آثار از‌میان‌رفته
۴۷۰ سپهر خلیلی مینوتور
۴۷۸ باوند بهپور پرتره‌ی مصدق
۴۸۹ باوند بهپور طبیعت بی‌جان
۴۹۲ مرجان تاج‌الدینی در کنار ساحل
۴۹۴ مرجان تاج‌الدینی  فیگور
۴۹۸ سپهر خلیلی امیرعباس هویدا
۵۰۰ زرتشت رحیمی کشتار ویتنام
۵۰۳ زرتشت رحیمی نقاشی انتزاعی
۵۰۹ زهرا جعفرپور در کنار ساحل
۵۱۰ زهرا جعفرپور رقص
۵۱۱ زهرا جعفرپور ماهیگیر
۵۱۲ زهرا جعفرپور The Virgin Merry
۵۱۳ زهرا جعفرپور  مینوتور در حال مرگ
۵۱۸ زهرا جعفرپور زوج
۵۱۹ باوند بهپور مرد
۵۲۸ باوند بهپور مرد نشسته
۵۳۲ سپهر خلیلی  عزای عمومی
۵۴۰ باوند بهپور طرفدار
۵۴۱ باوند بهپور مادر
 ۵۴۴ باوند بهپور پرتره‌ی نیما (۱۳۳۱)
۵۴۶ باوند بهپور بوف کور
۵۵۲ باوند بهپور زن چادری
۵۵۴ باوند بهپور خودنگاره‌های محصص
۵۵۵ باوند بهپور مقایسه‌ی ماهی‌های محصص
۵۶۳ باوند بهپور سه فیگور نقابدار
۵۶۶ مرجان تاج‌الدینی جنگ خلیج
۵۶۷ مرجان تاج‌الدینی حلبچه
۵۶۸ مرجان تاج‌الدینی ۱۷ شهریور
۵۷۲ مرجان تاج‌الدینی پرنده در کنار ساحل
۵۹۱ باوند بهپور بعد از نیمه‌شب آرام
۵۹۲ باوند بهپور بعد از نیمه‌شب آرام
۵۹۷ همایون عسکری سیریزی موتورسوار

» تصویرگری‌ها

۴۷۵ مرجان تاج‌الدینی روی جلد «نون والقلم»
۴۷۹ باوند بهپور خروس
۵۴۵ باوند بهپور پرتره‌ی نیما (۱۳۳۸)
۵۸۷ زهرا جعفرپور تصویرگری‌های محصص برای کتاب نیمایوشیج

» طراحی‌ها

۴۷۷ زهرا جعفرپور پرتره‌ی نیما (۱۳۳۱)
۴۸۳ باوند بهپور مرد نشسته
۴۸۷ باوند بهپور معاشقه
۵۲۲ باوند بهپور مرد بر پس‌زمینه‌ی سرخ
۵۴۵ باوند بهپور پرتره‌ی نیما (۱۳۳۸)

» کلاژها

۴۴۲ زرتشت رحیمی فریاد
۴۹۵ سپهر خلیلی فاجعه‌ی آفریقا
۴۹۷ سپهر خلیلی برای سومالی
۵۱۴ زهرا جعفرپور بازیگر پانتومیم
۵۲۵ پیمان گرامی حوا
۵۶۳ باوند بهپور سه فیگور نقابدار
۶۰۰ باوند بهپور برای مگریت
۶۰۱ باوند بهپور مراسم دوستانه‌ی عصرگاهی
۶۰۲ باوند بهپور خنده
۶۰۴ باوند بهپور آینه

» مجسمه‌ها

۴۰۱ توکا ملکی نشت نفت
۴۱۵ علیرضا رضایی فلوت‌نواز
۴۱۸ ثمیلا امیرابراهیمی زنی که آفتاب می‌گیرد
۴۲۷ مجید اخگر ماهی
۴۴۴ محمد قائد فلوت‌نواز
۵۰۲ علیرضا رضایی کشتی‌گیران
۵۰۵ باوند بهپور  بندباز
۵۰۸ باوند بهپور مقبره‌ی رضاشاه
۵۱۵ زهرا جعفرپور کشاورز
۵۱۶ زهرا جعفرپور لات
۵۱۷ زهرا جعفرپور جنگجو
۵۲۰ باوند بهپور فیگور
۵۲۱ باوند بهپور جعبه
۵۲۳ باوند بهپور کلاهخود
 ۵۲۶ باوند بهپور کشتی‌گیران
 ۵۲۸ باوند بهپور کشتی‌گیران
۵۴۲ باوند بهپور سوفی فن اسنبک
۵۴۳ باوند بهپور مادری
۵۴۷ باوند بهپور مارینو مارینی
۵۴۹ باوند بهپور فیگوری که لباس‌اش را بیرون می‌آورد
۵۵۰ باوند بهپور فرارسیدن بهار
۵۵۱ باوند بهپور عزادار
۵۵۸ باوند بهپور بندباز

• اسناد
» نامه‌ها

۴۴۵ متن و تصویر نامه‌ به احمدرضا احمدی ۱
۴۶۶ متن و تصویر نامه به احمدرضا احمدی ۲
۵۴۸ باوند بهپور نامه به ماهور احمدی
۵۸۶ متن و تصویر نامه‌های محصص به سهراب سپهری

» ویدئوها

۵۳۰ باوند بهپور/حسین حسینی چشم‌های محصص
۵۲۹ باوند بهپور/حسین حسینی نقاشی کردن محصص

» مقدمه‌‌ها

 ۴۸۶ زهرا جعفرپور مقدمه‌ی «صندلی‌ها»
۴۹۳ مرجان تاج‌الدینی مقدمه‌ی «ویکنت شقه‌شده»
۵۳۳ جوزپه سلواجی/مرجان تاج‌الدینی مقدمه‌ی کتاب اول محصص
 ۵۳۴ باوند بهپور مقدمه‌های کتاب‌های بهمن محصص

» مصاحبه با محصص

۵۸۳ مصاحبه با مجله‌ی «تلاش» (آذر ۱۳۴۷) باید پوسیدگی را از بین برد
۶۰۶ مصاحبه با مجله‌ی «آرش» (آبان ۱۳۴۳) گفت‌‌وشنودی با بهمن محصص نقاش
 ۶۰۳ مصاحبه در منزل احمدرضا احمدی (شهریور ۱۳۷۳) مصاحبه با بهمن محصص

» مصاحبه‌ با دیگران

۴۶۸ آیدین آغداشلو
۵۳۱ عباس مشهدی‌زاده
۶۰۹ جواد مجابی

» درباره‌ی محصص

۵۳۵ جواد مجابی بررسی آثار
۵۹۹ جلال‌ آل‌احمد به محصص و برای دیوار
۵۷۶ احمدرضا احمدی دریایی بی‌انتهاست که پایان ندارد
۶۰۵ جودت و پاکباز نقد نمایشگاه محصص

» گزین‌گویه‌ها

 ۶۰۸ از کتاب دوم محصص جملات قصار بهمن محصص

همه‌ی پست‌ها را این‌جا در کنار هم ببینید.